Historia Parafii 

   Brak dokumentu erekcyjnego kościoła w Grybowie nie pozwala na ustalenie zarówno czasu jego powstania jak i zaistnienia parafii. Pierw- sza wzmianka o kościele pojawia się w dokumencie lokacyjnym miasta z 15 maja 1340 roku, w którym czytamy: "Item volumus, ut ecclesia ibidem habeat duos mansos, quos liberos esse volumus nostre salutis ob respectum et progenitorum nostrorum, ius patronatus pro nobis ac heredibus nostris reservando".

   Z treści dokumentu nie wynika wprost by w roku jego wystawienia istniał kościół. Możemy jedynie przypuszczać, że lokacja określała je-  dynie jego przyszłe uposażenie. Kościół został wzniesiony na potrzeby społeczności miasta wkrótce po jego lokacji około połowy XIV wieku, kiedy to także została erygowana parafia. O jej istnieniu (jak też istnieniu kościoła) świadczą odnotowane za lata 1346-1358 opłaty świętopietrza, ściągane w wysokości czterech skojców. Istnienie parafii oraz kościoła potwierdza również informacja przekazana przez Jana Długosza w Liber Beneficiorum: "oppidum Grebov habens in se ecclesiam parochialem muratam, sanctae Catharinae dictam, cuius proprietas ad Serenissum Poloniae Regem pertinent." Najstarsze XVI oraz XVII - wieczne wizytacje biskupie podają, że w Grybowie "był kościół murowany świętej Katarzyny założenia Jego Królewskiej Mości z Bożej łaski króla Kazimierza". Z powyższych relacji wynika, że prawo patronatu nad kościołem przynależało do króla, zaś fundatorowi miasta Kazimierzowi Wielkiemu zawdzięczano fundację kościoła świętej Katarzyny.

   W momencie powstania parafia wchodziła w skład dekanatu sądeckiego diecezji krakowskiej, ale już od końca XIV wieku Grybów przypisany został do dekanatu w Siedliskach. Ponowna zmiana przynależności dekanalnej nastąpiła w XV wieku. 4 października 1488 roku został powołany archidiakonat sądecki do którego należał m. in., dekanat bobowski z parafią Grybów. Granice archidiakonatu nie ulegały większym zmianom do połowy XVIII wieku. Biskup krakowski, Kajetan Sołtyk, 5 lipca 1765 roku odłączył od archidiakonatu sądeckiego cztery dekanaty: żmigrodzki, jasielski, biecki i bobowski z Grybowem oraz włączył do archidiakonatu wojnickiego. Już w 1772 r. dekanat bobowski z Grybowem znalazł się ponownie w granicach oficjalatu sądeckiego.

   W 1773 roku pojawiła się myśl utworzenia diecezji w Tarnowie. Ulegając politycznej presji władz austriackich, dopiero kilka lat później biskup, Kajetan Sołtyk, utworzył 27 września 1777 roku osobny wikariat oraz oficjalat generalny dla galicyjskiej części diecezji krakowskiej, którego siedzibą stał się Zakrzówek koło Krakowa. Trzy lata później przeniesiono ją do Tarnowa. Obszar podlegający zarządowi oficjalatu tarnowskiego został przekształcony dekretem cesarza Józefa II z dnia 20 września 1783 roku w diecezję tarnowską, potwierdzoną przez papieża Piusa VI bullą "In suprema beati Petri cathedra" dnia 13 marca 1786 roku. W granicach nowo utworzonej diecezji znalazła się parafia Grybów wchodząca nadal w skład dekanatu bobowskiego.

   Na początku 1795 roku diecezja przeżywała trudności związane z pró- bą jej zniesienia, które nastąpiło 13 czerwca 1805 roku. 12 września 1821 roku papież Pius VII bullą "Studium paterni affectus" ponownie erygował diecezję ze stolicą w Tyńcu, a pięć lat później Leon XII przeniósł stolicę diecezji z Tyńca do Tarnowa. Odtąd Grybów do czasów obecnych przynależy do diecezji tarnowskiej.Zmieniła się jednak wielokrotnie przynależność dekanalna. Na mocy dekretu biskupa Leona Wałęgi z dnia 8 września 1928 roku, powstał dekanat grybowski obejmujący parafie: Grybów, Gródek, Jasienna, Kąclowa, Krużlowa, Mogilno, Polna, Ptaszkowa, Ropa, Stróże i Szalowa. Granice dekanatu ulegały w następnych latach niewielkim zmianom.

   W 1972 roku dekanat obejmował szesnaście miejscowości: Binczarowa, Brunary, Florynka, Gródek, Grybów, Kąclowa, Krużlowa, Łosie, Polna, Ptaszkowa, Ropa, Stróże, Szalowa, Śnietnica, Uście Gorlickie i Wysowa. W 1992 roku do dekanatu doszła parafia w Banicy i Białej Niżnej, natomiast odpadła parafia w Szalowej.  

   Biorąc jednak pod uwagę położenie geograficzne, względy duszpasterskie oraz warunki współpracy kapłanów w dekanacie, na mocy kan. 374 § 2 KPK, ks. biskup Wiktor Skworc, ks. Kanclerz Kurii tarnowskiej dr Karol Dziubaczka, dokonali reorganizacji dekanatu gry- bowskiego, który obejmuje następujące parafie: Biała Niżna, Bincza- rowa, Florynka, Gródek, Grybów, Kąclowa, Krużlowa, Polna, Ptasz- kowa, Stróże. (10 parafii). 

   Dekret powyższy wszedł w życie z dniem 1 listopada 1998 r.  

   Pierwotny kościół parafialny, jak już wcześniej wspomniano, został wybudowany około połowy XIV w. (przed 1346 rokiem). Wzniesiony był w stylu gotyckim z kamienia rzecznego w kształcie krzyża. Miał niewielkie, wysoko usytuowane okna, pokryty gontem dach oraz niewielką wieżyczkę. Kościół nosił wezwanie świętej Katarzyny Aleksandryjskiej.

   Król miał szczególne nabożeństwo do tej świętej patronki średniowiecznych uniwersytetów. Jego istnienie potwierdza Jan Długosz i wizytacje z lat 1596 i 1607 r. W ostatniej z nich czytamy m. in., że: "kościół parafialny murowany robił wrażenie starego i zabytkowego, było pięć ołtarzy: wielki ołtarz z kamienia cio sanego, poświęcony św. Katarzynie i św. Mikołajowi, zawiera tryptyk potrójnie rozkładany. Pierwszy układ wewnętrzny, zamykany, obejmuje obrazy Wniebow- zięcia Matki Bożej, św. Katarzyny, św. Mikołaja. Całość malowana oraz rzeźbiona, gdy zamkniemy boczne skrzydła tryptyku pojawi się układ przedstawiający historię życia wymienionych wyżej świętych. Na skrzydłach bocznych, ruchomych mieszczą się po jednej stronie obrazy św. Jadwigi, Elżbiety, Barbary i Małgorzaty. Trzeci układ tryptyku wielkiego ołtarza przeznaczony na okres wielkiego postu, wyobraża Zwiastowanie, Narodzenie oraz Mękę Pańską. W drugim ołtarzu po lewej stronie obraz Matki Boskiej, w trzecim Przemienienia Pańskiego, w czwartym Męki Pańskiej, a w piątym św. Stanisława”.

   Potwierdzenie istnienia w kościele pięciu ołtarzy przynosi kolejna wizytacja z 1618 roku. Grybów w tym czasie posiadał oprócz kościoła parafialnego trzy inne kościoły: św. Bernardyna, św. Anny (kościół szpitalny) i św. Krzyża.

   W 1662 roku miał miejsce poważny pożar, w którym kościół parafialny uległ dużemu zniszczeniu. Nabożeństwa odbywały się w kościółku św. Bernardyna. Ludność grybowska pomagała w odbudowie kościoła, przekazując na ten cel kwoty pieniężne. Nowo wybudowany kościół został 10 maja 1705 roku uroczyście poświęcony przez biskupa sufragana krakowskiego Kazimierza Łubieńskiego. Od tego czasu patrocinium kościoła poszerzono o patronat św. Mikołaja. Wydaje się, że drugi człon rozszerzonego patrocinium nie musiało być dodane w XVIII w. bowiem wcześniejsze wizytacje informują, że w ołtarzu głównym obraz św. Mikołaja znajdował się obok obrazu św. Katarzyny, co sugeruje, że patrocinium to mogło być również pierwotnym patrocinium kościoła grybowskiego.

   Wizytacja z 1728 roku wspomina o bogatym skarbcu kościoła grybowskiego, m. in. o ozdobach ołtarza maryjnego, wskazujących pośrednio na szczególny kult obrazu Matki Bożej Różańcowej. Wizytator odnotował: "Matka Boska różańcowa miała dwie sukienki srebrne, korony, dużą ilość wotów..."

   Ponadto wśród wielu ornatów, kap, obrusów, pasji, chorągwi na wyposażeniu znajdowały się jeszcze złotem haftowane zasłony przeznaczone zapewne do obrazu Matki Bożej.

   Następna wizytacja z 1766 roku przeprowadzona z polecenia biskupa Kajetana Sołtyka zauważa, że kościół grybowski nadal posiada pięć ołtarzy - w głównym znajduje się wizerunek Jezusa Ukrzyżowanego oraz obrazy św. Katarzyny, jak również św. Mikołaja umieszczone na zasuwie. Pozostałe ołtarze poświęcone były Matce Boskiej Różańcowej, Przemienieniu Pańskiemu, św. Barbarze i św. Józefowi. Dodatkowo wizytator wymienia również obrazy św. Jadwigi, Elżbiety, Agnieszki, Doroty, Floriana i Stanisława. Odnotował również trzy inne kościoły: św. Bernardyna, św. Anny i św. Krzyża, polecając by je jako mocno zniszczone odbudowano.

   Kościół parafialny pod wezwaniem św. Katarzyny i św. Mikołaja przetrwał aż do końca XIX w. Wówczas to okazał się niewystarczający, natomiast kamień rzeczny z którego był zbudowany powodował jego duże zawilgocenie. Wiosną 1908 roku rozpoczęto rozbiórkę starego kościoła kazimierzowskiego, a na jego miejscu rozpoczęto budowę nowego kościoła, na czas której funkcję kościoła parafialnego przejął kościół św. Bernardyna (położony nieopodal starej plebani z 1699 roku).

   W 1909 roku położono fundamenty pod nowy kościół, w roku następnym poświęcono kamień węgielny. Prace budowlane prowadził grybowianin – świetny majster budowalny Roman Olszewski, realizując projekt (bardzo znanego oraz cenionego architekta w Królestwie Kongresowym, a także w Galicji) warszawskiego architekta Józefa Piusa Dziekońskiego. Urodził się on 5 maja 1844 roku w Płocku, zm. 4 lutego 1927 r. w Warszawie) – architekt i konserwator zabytków, przedstawiciel historyzmu. Pierwszy dziekan Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Współzałożyciel Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, od 1893  roku  był współpracownikiem Komisji do Badań Historii Sztuki w Polsce. Po ukończeniu warszawskiej szkoły realnej  wstąpił  w 1860 roku do Szkoły Sztuk Pięknych. Następnie w roku 1866 wstąpił do Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, gdzie  uzyskał stopień architekta artysty klasy trzeciej  w 1871 roku. W 1902  roku  otrzymał tytuł akademika. Był odznaczony Krzyżem Orderu Od- rodzenia Polski oraz Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego. W 1919 roku został doktorem honoris causa Politechniki Lwowskiej. Jego ucz- niami byli: C. Romaniewski, J. Heppen, J. Holewiński, P. Hoser, A. Kręp- ski, H. Kuder, Z Lewiński, Lewandowski, Franciszek Lilpop, H. Luft, Zdzisław Mączeński, F. Michalski, A. Nieniewski, L. Panczakiewicz, Rakiewicz, Rycerski, Szanior, Wiśniewski, Żychiewicz.

   Józef Pius Dziekoński wyspecjalizował się głównie w architekturze sakralnej. Był przedstawicielem i prekursorem nurtu zwanego stylem wiślano-bałtyckim.

Zaprojektował m.in.:

- Zakład dla chłopców ks. Siemca przy ul. Lipowej w Warszawie (1898-1900)

- Schronisko dla paralityków przy ul. Belwederskiej w Warszawie

- Zabudowania nowego szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie

- Dom banku H. Wawelberga przy ulicy Fredry 6 w Warszawie

- Dom Glogiera przy ulicy Sienkiewicza w Radomiu (1914)

- Mauzoleum Lesserów na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie Kościół w Starych Babicach

- Katedrę Wniebowzięcia NMP w Białymstoku

- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Bielsku

- Kościół pw. Najświętszego Serca Jezusa w Błoniu

- Rozbudowa kościoła w Brdowie Kościół w Czerwonce

- Kościół w Domaniewicach Kościół w Dębem Wielkim

- Kościół w Długosiodle

- Kościół w Dąbrowie Wielkiej

- Kościół św. Katarzyny w Grybowie

- Kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego w Garbowie

- Kościół w Gąbinie (obecnie nieistniejący)

- Kościół w Garwolinie

- Restauracja Kościoła w Inowłodzie

- Kościół w Jakubowie

- Kościół pw. Znalezienia Krzyża Św. w Jadowie

- Kościół w Janowcu Kościelnym

- Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kałuszynie (1889-1893)

- Kościół w Kazimierzu Kościół w Kołbieli

- Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kamieńczyku

- Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Kamionnej

- Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Konstancinie-Jeziornej

- Kościół w Konstantynowie

- Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Panny Marii w Kosowie Lackim

- Kościół w Kuleszach Kościelnych Kościół w Latowiczu

- Kościół w Leoncinie

- Kościół pw. św Leonarda w Liwie

- Kościół w Lubochni Kościół św. Bartłomieja w Łopienniku

- Kościół w Malowej Górze Kościół w Mokrymlipiu

- Kościół w Mścibowie Kościół w Nasielsku

- Kościół w Orłowie Murowanym Kościół w Popowie Kościelnym

- Kościół pw. św. Rodziny w Przedczu (1904-1909)

- Odbudowa i rozbudowa kościoła w Ptkanowie

- Bazylikę Katedralną Opieki NMP w Radomiu

- Restauracja Kościoła Farnego w Radomiu

- Kościół w Ratoszynie Kościół w Rzekuniu

- Kościół w Rykach

- Kościół w Strykowie (wspólnie ze Zdzisławem Mączeńskim)

- Kościół w Sulerzyżu Kościół w Tczowie

- Przebudowa Kościoła św. Aleksandra w Warszawie

- Kościół św. Floriana na Pradze w Warszawie (obecny budynek to od- budowa po zniszczeniach wojennych wg. projektu Stanisława Marzyń- skiego)

- Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika parafii św. Wojciecha na Woli 

- Kościół św. Karola Boromeusza na Powązkach (1891-1898)

- Kościół Najświętszego Zbawiciela w Warszawie

- Restauracja kościoła św. Anny w Wilnie

- Kościół w Worowie Kościół pw. Świętej Rodziny w Zakopanem

- Kościół pw. Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie

- Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Skarżysku-Kamiennej

- Ołtarze w kościele św. Piotra i Pawła na Koszykach w Warszawie

- Współuczestniczył w projektowaniu Szpitala Tworkowskiego koło Warszawy (1891).

- Autor cokołu pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie

- Współautor, wraz z Edwardem Lilpopem, kaplicy Scheiblera, czyli mauzoleum Scheiblerów na Starym Cmentarzu Ewangelicko-Augs- burskim przy ul. Ogrodowej w Łodzi.

   Później prace architektoniczne przy kościele w Grybowie, prace projektowe a także koncepcje wystroju kościoła, oraz jego upiększania oraz dopracowania prowadził Prorektor Politechniki Warszawskiej, dziekan Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej Zdzisław Mączeński. Był on związany z Grybowem, oraz wielkim przyjacielem ks. prałata Jana Nepomucena Solaka Grybowskiego Proboszcza.

   Zdzisław Mączeński urodził się 14 października 1878 roku w Spyt- kowicach, w powiecie wadowickim, zmarł 17 czerwca 1961 roku w Gry- bowie (w swoim domu obecnie przy ul. Zielonej). Mączeński przez pięć lat uczęszczał do gimnazjum w Wadowicach. Po ukończeniu czwartej klasy szkoły średniej został przyjęty na pierwszy kurs na Wydziale Budownictwa Wyższej Szkoły Przemysłowej w Krakowie, gdzie stu- diował w latach 1893-1897. W roku 1918 otrzymał dyplom inżyniera na Wyższej Szkole Technicznej w Wiedniu, a w 1927 dyplom inżyniera – architekta na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Pracę zawodową rozpoczął w 1897 roku w biurze restauracji katedry na Wawelu, pod kierunkiem Sławomira Odrzywolskiego. W latach 1900 - 1915 pracował w biurze Józefa Dziekońskiego w Warszawie, gdzie brał udział w projektowaniu 70 kościołów oraz wykonał 39 projektów budowlanych. Od roku 1906 poza uczestnictwem w zespole Józefa Dziekońskiego podjął własną pracę, projektując i realizując kościoły, m.in. w Limanowej (1909, realizacja 1910-1918), Mąkoszynie (1914), Książnicy (1914), Kąclowej (1926-29), św. Szczepana w Krakowie (1926), Siedlcu k. Łęczycy (1927), Bystrzycy (1932-35), Wysowej (1936-39), Matki Bożej Różańcowej na Bródnie w Warszawie (1937), szkoły i budynki użyteczności publicznej, w tym m.in. Ministerstwo Wyznań Religijnych oraz Oświecenia Publicznego w Warszawie (1927-30), Izbę Przemysłowo - Handlową (1929) czy Bank Handlowy (1947-49). Zaprojektował też budynki mieszkalne, m.in. w Warszawie przy ul. Lwowskiej 10, Szpitalnej 4, Wiejskiej 18, zespół domów na ul. Raszyńskiej, kamienicę przy ul. Puławskiej 26/26a, plebanię w stylu dworkowym w parafii św. Marka Ewangelisty w Mielcu - Rzochowie, rozbudowę plebani w Gry- bowie itd. Był współzałożycielem i współprojektantem zespołu urba- nistycznego Spółdzielnia Profesorów Wydziału Architektury Politech- niki Warszawskiej w Warszawie przy ul. Górnośląskiej i Myśliwieckiej, który dziś w całości znajduje się pod nadzorem konserwatorskim. Laureat wielu konkursów architektonicznych. W sumie otrzymał 10 nagród I stopnia (w tym w 1909 roku za kościół w Limanowej, w 1927 roku za budynek MWRiOP – dzisiejszy MEN i w 1930 ex aequo za kościół pw. Opatrzności Bożej), 3 nagrody II stopnia oraz nagrody III stopnia i wyróżnienia. W okresie międzywojennym był jednym z czoło- wych architektów warszawskich, stosował zmodernizowane formy klasyczne oraz wykorzystywał walory dekoracyjne materiałów budowlanych.

   Kościół grybowski zbudowano w stylu neogotyckim z cegły z użyciem kamienia. 25 listopada 1913 roku rodak grybowski, ks. infułat Ignacy Maciejowki, dokonał tymczasowej konsekracji nie dokończonego jeszcze budynku. Wybuch I wojny światowej przeszkodził dalszej budowie. Dopiero w listopadzie 1918 roku wykończono szczyt wieży i pokryto kościół miedzianą blachą. Do wystroju wnętrza przyczynili się ofiarami parafianie. Na wieży zamocowano krzyż, natomiast w hełmie wieży zamurowano pergamin następującej treści: "W rocznicę zwycięstwa pod Chocimem utwierdzamy krzyż na wieży tej świątyni, by strzelając w nie- bo, głosił potomkom o wierze przodków, której jest symbolem. Niech stoi tu wielki, niech się opiera burzom i wichrom, niech stoi niezach- wiany, oglądając zawieruchy i przewroty we wszechświecie". Ważnym momentem dla miasta był dzień 18 czerwca 1921 roku, kiedy podczas wizytacji biskup tarnowski, Leon Wałęga, dokonał konsekracji kościoła, nadając mu pierwotny tytuł: świętej Katarzyny Aleksandryjskiej, panny oraz męczennicy. Do wystroju wnętrza przyczynili się ofiarami parafianie. Nowo wybudowany kościół podczas II wojny światowej został poważnie uszkodzony (zwłaszcza podczas zimowej ofensywy 1945 roku). Po wojnie prace remontowe trwały od 1947 do lat 60-tych.

   Neogotycki kościół parafialny jest trzynawowy, halowy z transeptem oraz prezbiterium zamkniętym wielobocznie. Po bokach znajdują się przybudówki, mieszczące od południa zakrystię i przedsionek, od pół- nocy kaplicę, od frontu kwadratową wysoką wieżę wtopioną w korpus. Nawy rozdzielone są masywnymi kolumnami o uproszczonych kapi- telach, na których umieszczone są późno rokokowe drewniane rzeźby dwunastu apostołów z atrybutami. W oknach prezbiterium znajduje się pięć witraży figuralnych z przedstawieniami św. Katarzyny i świętych polskich. Dwanaście rokokowych obrazów z 2 połowy XVIII wieku przedstawia Kolegium apostołów. W kartuszach w dolnej części obrazów umieszczone jest wyznanie wiary (w języku łacińskim) według symbolu nicejsko - konstanopolitańskiego. Po lewej stronie kościoła na ścianie prezbiterium znajduje się pięć figur barokowych z XVIII wieku tworzących kompozycję sceny Przemienienia Pańskiego. Wolnostojący, kamienny ołtarz główny przedstawia Chrystusa na krzyżu na tle płaskorzeźby panoramy Jerozolimy. Wnętrze posiada cztery ołtarze. W lewej nawie usytuowany jest obraz Matki Bożej Przedziwnej - słynącej łaskami, w ramionach transeptu ołtarz z obrazami: św. Antoniego, św. Franciszka, św. Maksymiliana, w prawej nawie ołtarz z wizerunkiem Serca Jezusowego. Namalowany na desce lipowej obraz Serca Jezusowego umieszczono wewnątrz wykonanego w 1970 roku ołtarza. Tło obrazu przedstawia z lewej strony człowieka, który zasłabł i upadł, a dwie postacie okazując mu swoją miłość spieszą mu z pomocą podając mleko. Twarz upadłego człowieka przypomina twarz Pana Jezusa "coście uczynili jednemu z tych braci moich najmniejszych mnieście uczynili". Z prawej strony kapłan rozdaje komunię św. jako dowód wielkiej miłości Jezusa Chrystusa do człowieka. Nad postaciami widoczny jest krajobraz przypominający ziemię palestyńską lub włoską. W prawych ramionach transeptu znajduje się ołtarz z obrazem św. Józefa i św. Bernardyna oraz nowsza kopia obrazu Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Ponadto na ścianach świątyni umieszczone są m.in. obrazy: Ostatniej Wieczerzy, św. Franciszka, św. Stanisława Kostki i św. Miko- łaja. Obrazy św. Katarzyny oraz Miłosierdzia Bożego przymocowane są do kolumn po prawej i lewej stronie naw. Wewnątrz świątyni znajdują się stacje Drogi Krzyżowej z II połowy XIX wieku.

   Kościół posiada dwie kaplice. Jedna z nich znajduje się przy prez- biterium. Ma neogotycki ołtarz przedstawiający Zwiastowanie z dwoma scenami - z prawej Pokłonu Trzech Króli, z lewej 12-letniego Jezusa nauczającego w świątyni. Druga kaplica znajdująca się przy nawie bocznej od południa z ołtarzem Matki Bolesnej z "Furtki". Na zewnątrz kościoła znajduje się jeszcze neogotycka kaplica Męki Pańskiej, wewnątrz której umieszczono cztery barokowe rzeźby świętych z XVIII wieku, statuę Matki Bożej Bolesnej oraz posąg Chrystusa Frasobliwego. W 1954 r. biskup Jan Stepa nadał kościołowi grybowskiemu z okazji Roku Maryjnego przywilej sanktuarium maryjnego. Usilne starania ówczesnego proboszcza ks. prałata Adama Kaźmierczyka doprowadziły do ogłoszenia przez biskupa Jerzego Ablewicza dekretem z dnia 24 grudnia 1974 roku kościoła grybowskiego - Sanktuarium Maryjnym, "ze względu na rolę, jaką odgrywa rozwijający się od wieków kult Matki Bożej w Jej słynącym łaskami obrazie Matki Boskiej Różańcowej zwanej Przedziwną lub Grybowską, w życiu religijnym Ludu Bożego Grybowa i ziemi grybowskiej". Był to niewątpliwie ważny moment w życiu parafii grybowskiej.

     Obok kościoła usytuowane są dwie plebanie. Starsza, modrzewiowa, wybudowana w 1699 roku, posiada wewnątrz bogate zbiory sztuki koś- cielnej oraz pełni funkcję Muzeum Parafialnego. Wśród eksponatów na uwagę zasługują: gotycki obraz świętej Zofii z córkami z około 1460 roku, obrazy: Przemienienia Pańskiego z XVI w., św. Rodziny z około 1500 roku, św. Sebastiana z XVII w., dwie ikony z postaciami apostołów z XVI w., ikona Chrystusa z początku XVIII wieku oraz dwa trójkątne zwieńczenia nie zachowanego ołtarza tryptykowego z popiersiami proroków Daniela oraz Zachariasza z około 1460 roku. Muzeum posiada także starodruki np. ewangeliarze cerkiewne z początku XIX wieku oraz pergaminowy dokument królewski z 1724 r. adresowany do rzemieślni- ków grybowskich z własnoręcznym podpisem króla Augusta II Moc- nego. Druga plebania wybudowana w latach 1982-1985 jest zamieszkana przez kapłanów pracujących w parafii. Najnowsza część plebanii została rozbudowana w latach 2008-2009 staraniem Ks. proboszcza Ryszarda Soroty tworząc z poprzednim budynkiem centrum duszpastersko - za- konne, gdzie oprócz kapłanów w osobnej części zamieszkują posłu- gujące od ponad 90 lat siostry Felicjanki. W tej części plebanii znajdują się również cztery obszerne sale duszpasterskie z odpowiednim zapleczem.

   Pierwszy pleban grybowski (Mikołaj Grybowczyk) odnotowany został dopiero w 30 lat po lokacji miasta - w 1470 roku, następny (Sebastian) zaś w 1490 roku. Dokładne daty urzędowania plebanów w parafii grybowskiej z małymi wyjątkami znane są od 1606 roku.

   W interesującym nas okresie proboszczami byli: Ks. Franciszek Jaworski (1872-1895), który odrestaurował gruntownie kościół świętego Bernardyna. Ks. prałat Leon Tarsiński (1895-1915), który podjął staranie o budowę obecnego kościoła. Ks. prałat Jan Nepomucen Solak (1921-1961), który dokończył budowy monumentalnego kościoła. Ks. prałat Adam Kaźmierczyk (1961-1987) – wielki duszpasterz i legenda grybowskiego środowiska i całej okolicy. Ks. mgr. Władysław Burek (1987-1989), Ks. prałat Józef Dudek (1989-2006) i obecny Ks. mgr Ryszard Sorota (od września 2006).

   Obecnie trwają gruntowe prace remontowe przy odnawianiu neogotyckiego kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej. 

Przygotowała: Pani Barbara Chronowska